Classificatie:

A1   Schommelingen in tarieven, niet specifiek te besteden.

A2   Gereserveerde gelden voor nog niet in uitvoering genomen plannen. Deze reserves zijn in formele zin vrij besteedbaar omdat het doel van de reserve gewijzigd zou kan worden zonder dat dit tot een gat in de begroting leidt.

B1   Gereserveerde gelden voor gedeeltelijk in uitvoering opgenomen plannen. Dit kunnen ook meerdere losstaande plannen zijn, welke deels gebonden en deels vrij zijn.

B2   Gereserveerde gelden voor plannen die al in uitvoering zijn genomen. Zodra de plannen verder in uitvoering zijn, wordt de reserve meer gebonden. Het doel van de reserve kan dan niet meer zonder financiële consequenties gewijzigd worden.

B3   Reserves die als (structureel) dekkingsmiddel in de lopende meerjarenraming zijn opgenomen. Vaak zal na de scope van de meerjarenraming de reserve nog steeds als dekkingsmiddel dienen, terwijl formeel de reserve niet meer gebonden is.

C1   In artikel 59 van het BBV is bepaald dat alle investeringen met economisch nut geactiveerd dienen te worden (bruto methode). De hieraan gekoppelde reserves zijn altijd volledig gebonden omdat zonder deze reserve de dekking voor kapitaallasten wegvalt.

Toelichting

Het totaal van de bestemmingsreserves ultimo 2018 bedraagt € 105,8 mln. hetgeen een afname is van € 0,5 mln. ten opzichte van 2017. Er is € 30,4 mln. toegevoegd en € 30,9 mln. onttrokken. Achtereenvolgens gaan wij in op de belangrijkste mutaties en doel, aard en reden van de grootste bestemmingsreserves.

De belangrijkste mutaties in de bestemmingsreserves betreffen:

• Bodembeheer: Conform de begroting is er € 4,5 mln. toegevoegd (€ 2,7 mln. uit de primaire begroting en € 1,8 mln. via een begrotingswijziging). Voor de lasten die er zijn geweest in 2018 is er € 1,8 mln. onttrokken.
• Dekking afschrijvingslasten: Betreft de dotatie (€ 7,91 mln.) aan de bestemmingsreserve afschrijvingslasten die is ingesteld om de afschrijvingslasten van investeringsprojecten (zodra ze gereed zijn) te dekken.
• Duurzaamheidsfonds: Het project loopt door tot en met 2020. In 2018 zijn volgens planning de lasten van € 1,03 mln. onttrokken.
• Egalisatie begroting: Betreft de niet aangewende exploitatiebudgetten die aan de begroting van het nieuwe jaar worden toegevoegd. Met deze extra middelen wordt de uitvoering van de activiteiten en de bijbehorende lasten in het volgende begrotingsjaar gedekt. Dotatie en onttrekking vindt plaats conform besluitvorming bij de begroting.

• Investeringsfonds: Voeding van deze reserve met per saldo € 5,7mln. heeft o.a. plaatsgevonden door verkoop van Vastgoed  en voeding uit de algemene middelen ( Programma Management Zaanstad) gelden. Belangrijkste onttrekking aan deze reserve in 2018 (totaal € 9,1 mln.) betreft onderwijsklimaat € 7,3 mln. Dit is voornamelijk voor Kreekrijk geweest.
• De onttrekking uit de risicoreserve BUIG betreft het tekort van 2018 op het budget (€ 2,16 mln.) en de inzet van een werkgroep om het tekort terug te dringen en de uitstroom te bevorderen (€ 1 mln.).
• Transformatiefonds: Als gevolg van de wijziging in het BBV worden vanaf 2017 geen investeringen meer direct uit de exploitatiebegroting gedekt, maar op de balans geactiveerd. Dat heeft tot gevolg dat er (vooral) in de eerste jaren tijdelijk begrotingsruimte onbesteed blijft en in latere jaren een groter beslag wordt gedaan op de structurele begrotingsruimte. De vrijvallende begrotingsruimte 2018 (€ 9,2 mln.) is gedoteerd aan een reserve. In 2018 is er één onttrekking geweest voor € 1,6 mln op grond van het raadsbesluit.

Van de materiële bestemmingsreserves van boven de € 5 mln. lichten wij de aard en reden toe:

Bodembeheer (€ 13,3 mln. per 31/12/2018): De bodemreserve wordt gebruikt om langlopende bodemsaneringen en nazorgtrajecten uit te financieren. In de meicirculaire 2015 is een decentralisatie uitkering Bodem toegekend ter grootte van € 10,5 miljoen. Hier bovenop krijgt de gemeente in de meicirculaire 2016 over de periode 2016 t/m 2020 aanvullende middelen ten bedrage van 5,4 miljoen als onderdeel van het covenant ‘Bodem en Ondergrond 2016-2020’. In de meicirculaire 2018 is er een aanvullend bodembudget beschikbaar gesteld van €4,8 mln. De uitkering van dit bedrag door het Rijk wordt na publicatie administratief worden verwerkt en gerapporteerd in de bestuursrapportages. De looptijd is vooralsnog tot en met 2020.

Investeringsfonds (€ 44,1 mln. per 31/12/2018): In het collegeprogramma heeft het college opgenomen een Investeringsfonds in te stellen om investeringen beter tegen elkaar af te wegen en de financiële beheersing te versterken. De begrote toevoeging en onttrekking wordt onderbouwd in de bestuursrapportages en via losse besluiten.

Dekking afschrijvingslasten (€ 11,1 mln. per 31/12/2018):Zodra de investeringen die via het investeringsfonds gedekt worden gereed zijn dan vindt overheveling plaats naar de bestemmingsreserve dekking afschrijvingslasten. De afschrijvingen worden dan gedekt door een vrijval uit deze bestemmingsreserve.

Transformatiefonds (€ 16,4 mln. per 31/12/2018): Dit is een bestemmingsreserve die gevoed wordt met de niet benutte exploitatielasten (begrotingsruimte) die is ontstaan als gevolg van het verplicht activeren van alle investeringen met maatschappelijk nut in de openbare ruimte. Het doel van het fonds is het bevorderen van de maatschappelijk gewenste (versnelde) realisatie van woningbouwlocaties. Uit het fonds worden bijdragen aan investeringen gedekt  indien aan de voorwaarden uit de financiële verordening is voldaan.