Zaanstad is een economisch dynamische stad. De gemeente wil dat alle Zaankanters werken en participeren naar vermogen en zelfstandig in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Dat kan alleen in een gezond economisch klimaat. Ondernemers en onderwijsinstellingen zijn hierin onmisbaar. Werken en leren zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zaanstad investeert daarom met partners in regionaal verband in ruimte voor werk, ondernemen en in een goede verbinding tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt.

De economische bedrijvigheid van Zaanstad zit enorm in de lift. De economie trekt sterk aan en dit is terug te zien in de ontwikkelingen in de stad. Er is meer bedrijvigheid en het aantal banen groeit, Zaanstad wordt ook steeds zichtbaarder en dat is te zien in de toename van het aantal bezoekers. Veel verschillende partijen zijn aan zet om de werkgelegenheid in Zaanstad verder te laten groeien, zoals ondernemers, werknemers, onderwijs- en kennisinstellingen en overheidsorganisaties in de regio. De gemeente zorgt vooral voor het verbinden van deze partners, het faciliteren van goede initiatieven en het doen van gerichte investeringen.

We zien echter ook dat het niet iedereen lukt te profiteren van de kansen die de economische groei biedt. Hoewel de werkloosheid daalt, neemt het aantal mensen in de bijstand nog steeds toe. Het uitgangspunt van de gemeente is dat elke inwoner zelf verantwoordelijk is voor het vinden van werk, maar we zien ook dat niet iedereen hierin slaagt. Daarom gaan we deze mensen extra begeleiden, ondersteunen en stimuleren in hun zoektocht naar werk. Waar kansen liggen, gaan we zorgen dat ze gepakt kunnen worden.

Mensen die (nog) niet deel kunnen nemen aan de reguliere arbeidsmarkt, vragen we op andere wijze een bijdrage aan de stad te leveren. Samen met de gemeente Purmerend zet Zaanstad een Participatiebedrijf op. Vanaf 2018 biedt het Participatiebedrijf  mensen de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen en stimuleert zij inwoners om weer aan het werk te gaan.

Als uitvoerder zijn wij verantwoordelijk voor het verstrekken van uitkeringen en handhaving. Bij de bemiddeling van werklozen door een uitzendbureau is de gemeente opdrachtgever.

In de Strategische Agenda Werkgelegenheid zijn zeven ambities gebundeld. Ze komen in dit programma aan de orde:

1.   Versterken van de economische structuur door passende vestigingsruimte aan te bieden

2.   Behoud van bestaande bedrijven en aantrekken van nieuwe bedrijven

3.   Het midden- en kleinbedrijf tot motor van de lokale economie maken

4.   Stimuleren van sociale innovatie door ondernemers

5.   Bevorderen van de aansluiting tussen onderwijs en lokale arbeidsmarkt

6.   Bemiddeling verzorgen naar werk voor werknemers die extra begeleiding nodig hebben

7.   Verbeteren van het beleid door meer kennis en inzicht

Terugblik

In 2018 is er sprake geweest van aanhoudende economische groei, hoewel de groei wel langzaam afvlakt. Zaanstad is onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam, een regio die economisch structureel harder groeit dan Nederland. Dit heeft zich ook vertaald in een toename van bedrijfsvestigingen en werkgelegenheid, hoewel Zaanstad daar naar verhouding wel minder van profiteert dan gemiddeld in de regio. Positief zijn de vestiging en ontwikkeling van broedplaatsen en bedrijfsverzamelgebouwen, zoals broedplaats De Hoop en de Watertoren. Om de groei te accommoderen is het belangrijk om binnen de doelstellingen van MAAK.Zaanstad aandacht te blijven houden voor fysieke ruimte om te kunnen ondernemen in de stad.

Ook voorwaardelijk voor economische groei is een goede aansluiting tussen de arbeidsmarkt en het onderwijs. Zaanstad heeft hier in 2018 veel op geïnvesteerd, heeft op meerdere terreinen partijen bij elkaar gebracht én heeft ondersteund bij initiatieven vanuit het bedrijfsleven en het onderwijs. Voorbeelden hiervan zijn ’t Lokaal op bedrijventerrein Noorderveld-Molletjesveer en de Zaancampus. ’t Lokaal ontwikkelt zich tot een samenwerkingsplatform van bedrijven, scholen en de gemeente waarop heel gericht sociaal economische vraagstukken opgepakt kunnen worden. Het stagebureau is operationeel en samen met partijen als het Zaans Netwerkcafé, UWV en Werkom, zet ’t Lokaal zich onder meer in om 50-plussers aan het werk te helpen op Noorderveld-Molletjesveer. De gemeente zet in op bestendiging van deze samenwerking en op een bredere uitrol naar meerdere bedrijventerreinen in de stad. Het initiatief Zaancampus is een andere veelbelovende samenwerking tussen Zaanse bedrijven, onderwijs en overheid (gemeente en Provincie). Doel hiervan is te komen tot een versterking en bundeling van het Zaanse techniekonderwijs.

De ontwikkeling van het bijstandsbestand is in 2018 positief verlopen. De groep mensen die een beroep op bijstand moet doen om in levensonderhoud te voorzien neemt sneller af dan verwacht.

Als gevolg van de economische groei en een strengere poortwachtersfunctie bij het aanvragen van een uitkering, daalde de instroom sterker dan verwacht. In 2018 zijn we met de projecten BUIG, Actieplan Poelenbug Peldersveld, en aanpak vluchtelingen gestart met het oproepen van alle uitkeringsgerechtigden voor gesprekken over werk of meedoen. Hierdoor zijn meer mensen begeleid naar een maatschappelijke participatieplaats en is de uitstroom door inzet van naleving toegenomen. De grootste maatschappelijke impact wordt gemaakt als de gemeente meer mensen aan het werk kan helpen. De uitstroom naar werk is iets hoger dan vorige jaren, maar blijft nog ver achter bij de ambitie uit de begroting. Dit komt enerzijds door de grote afstand tot de arbeidsmarkt van veel bijstandsgerechtigden, en anderzijds door de grote veranderingen in de uitvoeringsketen met de oprichting van Werkom en de aanbesteding van de Sociale Wijkteams. In 2018 is een proces gestart om de dienstverlening in de uitvoeringsketen verder te optimaliseren. Deze investering zal naar verwachting in 2019 gaan renderen in hogere uitstroom naar werk.