Zaanstad is een aantrekkelijke stad om in samen te leven, om je te binden en je te ontwikkelen. Het is een stad met maatschappelijke voorzieningen op maat, een sterk sociaal netwerk en een veerkrachtige maatschappelijke infrastructuur. Zaanstad biedt nadrukkelijk ruimte aan creatieve, initiatiefrijke inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners om hier vorm en inhoud aan te geven. Dit zijn belangrijke voorwaarden voor het versterken van de zelfredzaamheid en de inclusieve samenleving.

De gemeente helpt hierbij door de regels en procedures te vereenvoudigen of te verminderen en deze met gezond verstand integraal toe te passen. Dit maakt de stad aantrekkelijk voor zowel huidige en toekomstige bewoners als voor bezoekers.

Bij nieuwe samenwerkingsvormen in de wijk hoort ook een nieuwe kijk op maatschappelijke accommodaties. Combinaties van maatschappelijk en commercieel ondernemen en nieuwe vormen van beheer en eigenaarschap zijn hierbij steeds vaker van belang om die nieuwe samenwerkingsvormen optimaal te faciliteren.

Terugblik

Zaanstad heeft de ambitie de kwaliteit en kracht van de wijken, buurten en de voorzieningen te behouden en te versterken. De groei van de stad helpt daarbij. Het aantal maatschappelijke initiatieven vanuit de wijken en buurten neemt fors toe, evenals het aantal en de kwaliteit van verschillende voorzieningen. We maken vanuit maatschappelijk perspectief analyses van de wijken over wie er wonen en welke voorzieningen er zijn en gebruikt worden. Deze zogenaamde wijkfoto’s worden betrokken bij de analyses en perspectieven van MAAK.Zaanstad en het Actieprogramma Poelenburg/Peldersveld. Zo wordt voor bewoners en de gemeente zelf steeds concreter hoe de wijken en buurten zich ontwikkelen. Is er bijvoorbeeld voldoende werk? Waar spelen de kinderen? Wie komt in het buurthuis? Inzicht in deze ontwikkelingen geeft richting aan MAAK-Zaanstad. In 2018 is geïnvesteerd in de ontwikkeling van een maatschappelijk voorzieningenmodel als hulpmiddel bij de ontwikkeling van de stad: het model geeft inzicht hoeveel voorzieningen waar nodig zijn als de stad groeit en hoeveel investeringen dat grofweg vraagt.

Zaanstad investeert in veel verschillende voorzieningen. Na de aanbesteding van zeven basisschoolgebouwen dit jaar en het goedkeuren van de grondige renovatie van het St. Michael College (SMC) zijn verschillende scholen (bijna) in aanbouw. Er zijn voorbereidingen gestart voor de komst van een technasium (ZMC) en een mavo/havo-school. Zwembad De Crommenije en de sportcomplexen van de Omzoom en de Koog zijn inmiddels volop in gebruik. De verplaatsing van de hockeyclub de Kraaien naar Zaanstad is door ruimtelijke procedures vertraagd. Na een referendum hebben we met cultuurvoorzieningen pas op de plaats gemaakt: het cultuurcluster komt er niet. Samen met de stad werken we aan een gedragen visie op het cultuurbeleid. Deze zal ook richting geven aan het huisvesten van cultuurvoorzieningen. Een aantal cultuurvoorzieningen heeft al heel snel nieuwe huisvesting nodig gehad, bijvoorbeeld in de voormalige Verkadefabriek. In Zaandam-Zuid is dit jaar een proef gestart met een buurthuisfunctie op de Wilgenstraat.

Er komt niet alleen steeds meer initiatief vanuit ontwikkelaars en maatschappelijke voorzieningen, maar ook vanuit bewoners. Een mooi voorbeeld is de Russische buurt waar buurtbewoners met elkaar een visie op hun buurt aan het ontwikkelen zijn. Dit doen zij met elkaar en zoeken steeds de verbindingen met partners in de wijk, waaronder de gemeente.

In Poelenburg en Peldersveld is dit jaar via het Actieprogramma uitvoering gegeven aan de intensieve aanpak om mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt te helpen. Participeren om uiteindelijk weer aan het werk te gaan en voor wie dat nodig is te investeren in hun taalniveau. Steeds meer mensen volgen taallessen, maar de aansluitingen in de keten van taalaanbod zijn nog niet optimaal, waardoor de kans op definitieve uitval groot is. De aanpak om peuters al met 2 jaar naar de voorschool te laten gaat minder snel dan verwacht en daarop is bijgestuurd. Om ruimte te geven aan bijvoorbeeld leraren in de wijk zijn afgelopen jaar 33 woningen via de nieuwe voorrangsregeling toegewezen en is de aanpak van woonfraude geïntensiveerd.

Met de landelijke intocht van Sinterklaas hebben we dankzij een grootse inzet van de sinterklaascomités, talrijke betrokken vrijwilligers, ondernemers en de eigen ambtelijke organisatie een prachtig feest neergezet, wat veel energie heeft gegeven. De dialoog over het Sinterklaasfeest is zowel kleinschalig in buurten en met jongeren als grootschalig in een slotavond met een debat aan bod gekomen. Het is gelukt om met elkaar in gesprek te komen, te luisteren en in verbinding te blijven zonder dat het gesprek polariseerde.